SEKTÖRDEKİ SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

Bugüne kadar ceviz üretiminin geliştirilmesi için yapılan birçok projeden, ülkemizde ceviz yetiştiriciliğinde yeterli ulusal politikalar oluşturulamadığı için, istenilen sonuçlar alınamamıştır.

Türkiye’deki ceviz yetiştiriciliğinde yaygın olarak kullanılan çeşitlerin değişik ekolojik koşullara adaptasyon yetenekleri tam olarak saptanmış değildir.

Adaptasyon çalışmaları yapılmadan dağıtılan yüz binlerce fidanların birçoğu daha ilk yıllarında veya ileriki yıllarda özellikle ilkbahar geç donları ile sonbahar erken donlarından zarar görmektedirler.Sulama,gübreleme, budama, hastalık ve zararlılara karşı mücadele, derim ve derim sonrası gibi konulardaki bilgi eksikliği ve uygulamaların ihmal edilmesi günümüzde çok ciddi sorunların yaşanmasına neden olmaktadır.

Yeteri sayıda kapama ceviz bahçelerinin olmaması, çöğürlerin çok sık dikilmesi, fidancılık yapılan arazilerin çoğunun sert rüzgarlara açık kalması ile fidanlarda oluşan şekil bozukluğu,fidanların söküm aşamasında köklerinin zarar görmesi ve yeterli miktarda saçak kök kalmaması da ceviz üretimini olumsuz etkilemektedir.

Ceviz yetiştiriciliğinde yaşanılan diğer sorunlardan bir tanesi de hasat ve hasat sonu işlemleridir.Hasat zamanı meyve kalite kaybına neden olan önemli gecikmeler yaşanmaktadır. İç cevizin yeşil kabuğa oranla daha önce olgunlaşmasına rağmen, dış kabuğun kolay ayrılmasını isteyen yetiştiricilerin yeşil kabuk olgunlaşıncaya kadar hasatı geciktirmeleri iç cevizin önemli oranda kalite kaybına uğramasına neden olmaktadır.

Var olan ve yapılması gereken araştırmaların bir envanteri çıkarılamamakta, çeşitli konularda bilgi tekrarı oluşmaktadır.Araştırma enstitülerinde ceviz konusunda çalışan araştırıcı sayısı sınırlı olması ve yetişmiş personel yetersizliği de bilgi birikiminin oluşmasını etkilemektedir.

Ceviz işletmelerin birçoğu ticari işletme özelliğine sahip değildir.Bu yapısal durum üretim ve pazarlama konularında bir takım sorunlara neden olmaktadır.

Standart ve sertifikalı fidan üretimi yeterli değildir.Birçok yeni tesis bahçe yöreye uygun olmayan ya da hastalıklı fidanlarla kurulmakta,bu da verimi ve dolayısı ile işletme gelirini düşürmektedir.Tüm diğer bahçe ürünlerinde olduğu gibi,cevizin de bölgesel anlamda yoğun yetiştiriciliğinin yapılabilmesi için, yapısal ve kurumsal sorunların giderilmesi gerekmektedir.

İhracatı engelleyen faktörlerden birisi de Türkiye ceviz standardı ile ABD ceviz standardı arasında önemli sayılabilecek farklılıklardır.TSE standartlarına göre yuvarlak ve oval ekstra meyve grubuna giren ceviz ABD standartlarına göre küçük meyve grubuna girmektedir.ABD.nin dünya pazarına Türkiye.den çok önce girmiş olması ve pazarda tanınması farklı standartlara sahip olan Türk cevizlerinin rekabet şansını azaltmaktadır.Bu nedenle Türk cevizinin ABD cevizine bir alternatif olarak değil de ,farklı bir ceviz çeşidi olarak tanıtım ve pazarlamasının yapılması ve kaliteli Türk ceviz için talep yaratılması gereklidir.

TSE 1275 ABD Ekstrada (Yuvarlak için): 27mm veya daha büyük 38.1 mm..den büyük olanlar çok iri Ekstrada (Ovaller için):27 mm veya daha büyük 31.9-38.1 mm arasında olanlar iri 1.sınıf (yuvarlak ve ovaller için):24 mm ve daha yukarı 29.1-31.8 mm. arasında olanlar orta 2.sınıf (yuvarlak ve ovaller için):24 mm. ve daha yukarı 23.9-29,0 mm arasında olanla küçük Kalite ve verimin arttırılması için ceviz sadece orman ağacı olarak değerlendirilmemeli,diğer meyvelerde olduğu gibi ceviz kapama bahçeleri kurulmalı,ceviz ormanları oluşturulmalıdır.yalnız çiftçiler tarafından değil;kamu kuruluşları ile işbirliği yapılarak tahsis yoluyla ceviz bahçeleri yapılmalıdır.Amaca uygun tohum ve anaç damızlıklarının kurulması ve kullanılması ,ceviz üretiminde artış sağlamak için ağaç sayısı ve kapama ceviz bahçelerinin sayısını artırmak gereklidir.

Kullanılan kimyasallar ekolojik dengenin bozulmasına neden olduğu gibi üründe de kalıntılar oluşturmakta, bu durum hem insan sağlığı açısından ,hem de dış ticarette standartları sağlamadığından sorun oluşturmaktadır.Bu nedenle son yıllarda özellikle ülkemizde önemli bir konuma yükselen organik tarım modelinin ceviz üretiminde de yaygınlaştırılması gerekmektedir.

Ceviz pazarlamasında sadece yurtiçi tüketimin dikkate alınması da ihracatı olumsuz etkilemektedir. Pazarlama birlikleri kurularak ,yurtdışı pazarlama kolaylaştırılmalıdır.Ayrıca üretici birlikleri kurulmalı ve üretici özendirilmelidir.

Kaynak: http://www.bahcebitkileri.org